Aynı anda var olamayan blockchain laneti…
Şimdi bir düşünelim, blockchain teknolojisinin yaygınlaşmasını ve kullanılabilir olmasını sağlayacak 3 şey nedir?
1. Merkeziyetsiz olması, bu onun güvenli olmasını sağlayan şey.
- Ölçeklenebilir yani hızlı olması, birine para gönderdiğimizde bırakın 1-2 günü 10 dk beklesek canımız sıkılmaz mı?
- Ucuz olması, mesela ben eft ücreti alan bankalarla çalışmıyorum. 2 tl bile dese canımı sıkıyor. O yüzden bu işlerin az maaliyetli olması çok önemli.
Bilin bakalım, blockchain teknolojisiyle çalışan dijital paralar ne yapamıyor? Bu 3 maddeye aynı anda sahip olamıyor… Tatsız, bahtsız ve can sıkıcı bir durum.
Peki ama neden ?
Çünkü, Bitcoin Proof Of Work (POW), yani işini kanıtla kardeşim teknolojisi ile çalışıyor. Ağda çalışan bilgisayarlar (nodelar), bir işlem gerçekleştiğinde birbirine sorup onay alarak ilerliyor ve haliyle inanılmaz yavaş işlem hızları ortaya çıkıyor, saniyede 7 işlem yapabiliyor. Ama buda Bitcoini güvenli kılıyor, Çünkü ne kadar çok node, o kadar çok güvenlik ama o kadarda yavaşlık demek. Yanında da bu kadar işlem yapılmasına karşılık maaliyet fazlalığı bonus olarak geliyor tabi ki.
Yani Bitcoin güvenli, merkeziyetsiz ama bunun yanı sıra yavaş ve maaliyetli.
Ethereum’a gelirsek o da ilk başladığında tabi ki bu sitemdeydi, ancak baktı ki bu yavaşlıkla olabilecek gibi değil. Ethereum 2.0 ile Proof Of Stake (POS) yani ne kadar ekmek o kada köfte, parayı kim en çok ağa yatırırsa (stake etmek), onlar ağda en çok söz sahibi olur. Bu bir sistem iyileştirmesi oldu ve saniyede 100.000 işlem vaat edildi. Ancak burada da maaliyetler çok pahalı.
Gün geçtikçe farklı çalışma prensipleri çıkıyor, ancak bu baş belası trilemmadan (üçlemeden) çıkılamıyor. Bir yerden tutsan, diğer yerden patlıyor. 2 yakasını bir araya getiremeyen aile babaları gibi bu üçgen içinde debelenip duruyor.
Tabi bu şuanlık…
5. günün şafağında doğuya bakacağız ve bu trilemmayı kıran bir proje göreceğiz… Umudum bu yönde.
Chain’de Kalın!
