Metaverse, yani evren ötesi… Şimdi bu konuyu biraz inceleyelim. Apple Vision’un dudak uçuklatan fiyatıyla mı başlasak acaba? Hayır, bu biraz kötümser bir başlangıç olabilir.
“Metaverse nedir?” sorusunu kısaca şöyle yanıtlayabiliriz: Artırılmış gerçeklik teknolojisinin kullanıldığı sanal bir dünya. Bu dünya, insanların kurgusal karakterler yaratarak AR (artırılmış gerçeklik) teknolojisiyle yeniden ve belki de farklı şekilde (!) var olmasını mümkün kılıyor. Neal Stephenson’un, romanı “Snow Crash”de metaverse ifadesini dünyada ilk kez kullandığı o tarihe de bakalım: 1992.
Metaverse Kavramının Benimsenmesi
Harvard Business Review’da 2023 yılında yayımlanan Yes, the Metaverse Is Still Happening adlı makaleye göre, bu kavramın benimsenme oranı Asya, Orta Doğu, Afrika ve Avrupa ülkelerinde ABD’dekinden çok daha yüksek. Kavramın duyulmasının üzerinden seneler geçse de hâlâ akıllarda metaverse’in ne işe yarayacağına ve ne gibi sorunlar oluşturabileceğine dair sorular var.
Territorio Blockchain CEO’su Fernando Molina’ya göre yakın gelecekte metaverse, finans teknolojilerini geliştirerek yeni küresel ekonominin yolunu açabilir.
Ayrıca metaverse, cep telefonu operatörlerinin (Deutsche Telekom, Orange, Telefonica gibi) üzerinde çalıştığı “holografik çağrılar” gibi birçok yenilik nedeniyle gündemde. Avrupalı cep telefonu operatörleri, geleceğin iletişim biçimi olarak görülen üç boyutlu holografik çağrılar üzerinde denemeler yapıyor.
Bir örnek daha verelim: Metaverse, gelecekte güzellik ürünlerinin kullanıcılar tarafından denenmesi ve veriler sayesinde ürünlerle ilgili güncellemeler yapılması aşamasında oldukça kullanışlı olabilir. Nike’ın gündem olan NFT yatırımını da hatırlayalım: Nike, 2021 yılında NFT ayakkabı üreten bir metaverse şirketini (RTFKT Studios) satın almıştı.
Burada yalnızca bazı kullanım alanlarına yer verdik. Ancak metaverse oyun dünyası gibi birçok büyük sektörde kullanılan bir teknoloji. Ve Web3’teki hızlı gelişimi göz önüne alırsak gelecekte de bu kavramdan sık sık söz edeceğimiz aşikâr.
Bazı Eleştiriler
Kavramla ve kullanım alanlarıyla ilgili birçok eleştiri de var. Örneğin, Mark Zuckerberg’in 2022 yılının metaverse yılı olacağına dair iddiası oldukça tartışma yaratmıştı. Ve işin gerçeği, metaverse 2023’te yapay zekâ teknolojileri tarafından birçok açıdan gölgede kaldı.
Ayrıca birçok uzman sanal dünyadaki etikle ilgili sorunları dile getiriyor. Metaverse dünyasının, kontrol edilmediği takdirde, cinsel suçların yaygınlaşacağı ve insanların zarar görebileceği bir dünya hâline geleceğinden söz ediliyor. Psikoterapist Nina Jane Patel’in iddiasına göre, bu evrende kuralların uygulanamaması büyük bir sorun.
Evet, metaverse büyük bir devrimin önemli bir parçası… Ancak tam da devrimin kendini var ettiği çağda yaşıyoruz.
Durum şöyle özetlenebilir: Ne içindeyiz metaverse’in ne de tam olarak dışında…
Chain’de Kalın!
