Hilal Baktaş İle Nedir Bu White Paper?

Rehber tadında bir yazıya hoş geldiniz. Nedir Bu Web3’ün ilk röportajını çok değerli Hilal hocam ile yapmaktan mutluluk duyuyorum.  Bazı konuları uzmanından okumak bana her zaman daha cazip geliyor…

Öncelikle Kimdir Bu Hilal Baktaş? 

Nerden başlanır bilmiyorum ama çocukluğa bi inelim. 🙂 Küçükken tiyatrocu olmayı hayal ederdim, fakat çevremdeki “Önce meslek edin, sonra istersen tiyatro yaparsın.” tavsiyelerini dinleyerek 2006 yılında Kocaeli Üniversitesi’nde Felsefe eğitimine başladım. Filozofları okudukça, hayatın anlamını sorgulamaya başladım ve “Albert Camus ve Yaşamın Anlamı” teziyle 2010’da lisans eğitimimi tamamladım. Mezuniyetime yakın, “Filozofça” adlı bir tiyatro oyunu yazdım, yönettim ve sahneye koydum.Oyunculuk tutkusunu daha da derinleştirmek için sonraki yıllarda 3 yıl tiyatro oyunculuğu eğitimi aldım. 

2008’de kurulan “Youth-Agenda” derneğinde genel sekreter olarak görev alarak, Avrupa Birliği projelerinde aktif rol üstlendim. Dernek faaliyetlerine olan ilgim, projelerde sadece katılımcı olmakla kalmayıp projeler yazmaya ve yürütmeye yönlendirdi. 2012’de Yeditepe Üniversitesi’nde Felsefe yüksek lisans programına başladım. Aynı yıl, GlobalB A.Ş. şirketinin kurucu ortağı oldum ve profesyonel olarak proje yazmaya başladım. 

Şirket bünyesindeki AB-Etkinlik markasının genel müdürlüğünü yürüttüm. Türkiye genelinde birçok eğitime imza attım ve AB projeleri konusunda birçok eğitim ve atölye düzenliyorum. Özellikle Yapay Zeka ile AB projeleri konusundaki eğitimlerimle tanınıyorum. 

Kadınların tarihsel ayrımcılığına dikkat çekmek adına feminist felsefeye yöneldim. “Feminist Felsefe Perspektifinden Schopenhauer” teziyle yüksek lisans eğitimimi tamamladım. 

2018’de Blockchain projelerine ilgi duymaya başladım ve kadınların bu alandaki temsilini artırmak amacıyla CryptoFemale topluluğunun kurucu ortaklarından biri oldum. Türkiye’de kadınların bu sektöre girişini kolaylaştırmak adına birçok etkinlik ve eğitim düzenledim. 2023 yılında CryptoFemale topluluğunu ekibimle birlikte uluslararası arenaya taşıdık; ABD, Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya, Hindistan, Filipinler, Avustralya ve Finlandiya’da temsilcilikler kurarak genel koordinatörlüklerini yürüttüyorum. Blockchain ve Web3 projelerinde WhitePaper yazımı konusunda seminerler düzenliyorum. Aynı zamanda projeler için pitch deck, onepager, makale ve WhitePaper yazımı konusunda danışmanlık yapıyorum. Şu sıralar feminist felsefe çalışmalarımı “Çekiçle Felsefe”de yazı dizisi olarak yayınlıyorum.

White Paper Nedir’in Cevabı Her Yerde Var, Ama White Paper Hilal Baktaş İçin Nedir? Ben Bunu Merak Ediyorum

Projelerde, fikrinizi karşı tarafa sade ve net bir biçimde yazılı olarak aktarmak temel bir öneme sahiptir. Değerlendirme yapacak kişilere, tek bir okuma sonucunda soru bırakmayan bir metin sunmalısınız. Blockchain ve Web3 projeleri için vazgeçilmez bir araç olan White Paper’ın hem yatırımcılar hem de ürün kullanıcıları için açık olması gerekmektedir. Bu teknik dokümanda, özgün fikrinizi sunmadan önce, mevcut durum, pazar araştırması ve karşılaşılan problemler hakkında arka plan bilgisi sağlamalısınız. Bu bilgilerin ardından, sunduğunuz çözümler ve özgün projeniz gelmelidir. 

Ekibiniz, utility, tokenomics, danışmanlar, ortaklar ve yol haritası gibi unsurlar, White Paper’ınızın ana başlıklarını oluşturmalıdır.  White Paper’ı okuyan bir kişinin projenizi tek bir okumayla anlaması, bu başlıklarla sağlanmalıdır.

Bir White Paper’ın içinde “Tokenomics” bölümü, kripto ekonomi modelini açıklayan bir bölümdür ve projenin nasıl bir ekonomik yapıya sahip olduğunu, tokenlerin nasıl dağıtılacağını, nasıl bir değer kazanacağını ve tokenlerin genel ekonomi içindeki rolünü anlatır. Bu, projenin sürdürülebilirliği ve potansiyel yatırım değeri hakkında bilgi sahibi olmak isteyen yatırımcılar için kritik bir bölümdür. Özetle, bir projeyi tanıtmak ve potansiyel yatırımcılara, sponsorlara veya fon sağlayıcılara sunmak için doğru dokümanı hazırlamak ve kullanmak, projenin başarısında önemli bir rol oynamaktadır.

White Paper Sadece Kripto Para İçin Mi Yazılır?

Kripto paraların dünyasında, projenizi tanıtmak için yazılan teknik dökümana genelde “White Paper” adı verilir. Ancak kripto varlık ile ilgili olmayan bir projeyi, farklı kurum ve kişilere sunarken kullanılan materyallere genellikle başvuru formu, sponsorluk dosyası ya da yatırımcı dosyası (Pitch Deck) adları verilir. 

White Paper kavramı aslında kripto dünyasının ötesinde bir teknik döküman tanımıdır. Ancak “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” adlı White Paper’ın Satoshi Nakamoto tarafından 31 Ekim 2008’de yayınlanmasıyla birlikte bu terim, genellikle kripto paralarla özdeşleşmiştir. Bu doküman, sadece 9 sayfa olmasına rağmen, dijital para biriminin nasıl çalıştığını, blok zincirinin nasıl oluşturulduğunu ve işlemlerin nasıl gerçekleştiğini anlattı ve bu da kripto para devriminin başlangıcını işaret etti. Satoshi’nin bu etkileyici çalışması, kripto para alanında yeni projeler başlatmak isteyen birçok kişi ve organizasyon için bir yol gösterici oldu. Sonrasında birçok proje, Satoshi’nin bu öncül çalışmasını takip ederek kendi White Paper’larını oluşturdular. Pratikte, bu dokümanlar bir projenin teknik altyapısını, vizyonunu, misyonunu ve uygulama planını detaylı bir şekilde açıklar.

White Paper’daki İnce Nüanslar Ve Püf Noktaları Nelerdir?

En ince nüans, iyi bir ekip 🙂  Biraz daha detaylandırırsak;

İyi bir ekip: White Paper’ın en ince nüansı, projeyi hayata geçirecek güçlü bir ekibin varlığıdır. Amerikalılar “Fikir en ucuz şeydir” der ve bu, bir fikrin değerini gerçekleştirebilecek bir ekiple birleştirilmediği sürece değersiz olduğunu ifade eder. Bir projenin başarısını garanti altına almak için, ekibinizin yetenekleri, deneyimi ve vizyonunu doğru bir şekilde yansıtmanız gerekir.

Netlik: White Paper, okuyucuya projenizin değer önermesini ve amacını net bir şekilde sunmalıdır. Okuyucu, dokümanı bitirdiğinde projenizin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve neden değerli olduğunu tam olarak anlamalıdır.

Teknik ve Ticari Bilgiler: White Paper’ın teknik ayrıntıları doğru ve tam olmalı, ancak aynı zamanda ticari değer önermesini ve potansiyelini de vurgulamalıdır. Teknik bilgiler, projenin nasıl çalıştığına dair derinlemesine bilgi verirken, ticari bilgiler projenin neden başarılı olacağına dair bir bakış açısı sunar.

Problem ve Çözüm: Her başarılı proje, bir sorunu çözmeyi hedefler. White Paper’ınız, mevcut piyasa koşullarını, karşılaşılan ana sorunları ve projenizin bu sorunlara nasıl bir çözüm sunduğunu açıkça belirtmelidir.

Özgünlük: Pazarda birçok benzer proje olabilir. White Paper’ınızın, projenizin diğerlerinden ne şekilde farklı olduğunu ve neden daha üstün olduğunu belirtmesi gerekir.

Görseller ve Diyagramlar: Karmaşık konseptleri ve süreçleri açıklamak için görseller ve diyagramlar kullanmak, okuyucunun daha iyi anlamasına yardımcı olabilir.

Tokenomics: Eğer projeniz bir token üzerine kuruluysa, bu tokenin ekonomisi, nasıl dağıtılacağı, nasıl bir değer kazanacağı ve genel ekonomi içindeki rolü hakkında detaylı bilgi vermelisiniz.

Yol Haritası: Projeyi hayata geçirme planınızın adımlarını, zaman çizelgesiyle birlikte net bir şekilde sunmak, yatırımcıların projenin gelecekteki potansiyelini görmesine yardımcı olur.

Herkes White Paper Yazabilir Mi, Bir Bilene Sormak İyi Midir?

Projesine hakim, araştırmacı, çok fazla White Paper okuyan herkes yazabilir. Ama bu bir deneyim meselesi çok fazla ayrıntı içinde kaybolmak gibi bir riski de var. Bu riski ortadan kaldırmanın en iyi yolu projenizin özgün taraflarını kısa ve net bir şekilde ifade edebilecek yöntemler geliştirmektir. Bunu da çok fazla okuyarak süzgeçten nasıl geçirildiğine bakabilirsiniz. 

Bir başka konu ise White Paper’ların versiyonlar halinde yayınlanmasıdır. Proje güncellendikçe dökümanda güncelleniyor, bu da zamanla en iyiye doğru gitmesini sağlıyor. Evet, teorik olarak herkes bir White Paper yazabilir. Ancak, özellikle teknik ve karmaşık konularda, konuya hakim olmak, etkili bir White Paper hazırlamanın anahtarıdır. Ayrıca, bir White Paper’ın etkili olması için sadece teknik bilgi yeterli değildir. İyi bir hikaye anlatma yeteneği, ikna edici argümanlar sunma kapasitesi ve okuyucunun dikkatini çekebilmek için net ve özlü bir dil kullanabilme yeteneği de gereklidir. Bir bilene sormak iyi midir? Kesinlikle evet. Deneyimli bir kişi, sektördeki en iyi uygulamaları ve standartları bilir. Hangi bilgilerin vurgulanması gerektiğini ve hangi kısımların özetlenmesi gerektiğini anlar. Teknik jargonu sade bir dille nasıl açıklayacağını bilir. Okuyucunun potansiyel sorularını önceden tahmin edebilir ve bu soruları dokümanda yanıtlayabilir.

White Paper Yazdırabilmek İçin Ne Kadar Bilgi Aktarımı Gerekir, Proje Sahibi White Paper Yazacak Kişiye Tamamen Dürüst Mü Olmalı, Yoksa İşine Geldiğini Mi Söylemeli? 

Proje sahiplerinden, bir White Paper hazırlamak için gereken tüm bilgileri tam ve dürüst bir şekilde sağlamalarını beklemekteyim. Proje detayları, bugüne dek yapılan tüm araştırmalar, potansiyel riskler ve hazırlanan taslaklar gibi bilgilerin eksiksiz ve şeffaf bir şekilde paylaşılması gerekiyor. Aksi takdirde, etkili ve doğru bir White Paper yazmanın imkanı yok. Bazıları, bu kadar bilgi sağladıktan sonra, neden başka birine White Paper yazdırayım diye düşünebilir. Ancak, yanıt oldukça basittir, projeyi yakından bilen biri, detayların içerisinde kaybolabilir ve objektif bakış açısını kaybedebilir. Dışarıdan bir uzmanın bakışı, projeyi yatırımcı ve kullanıcıya en sade, net ve objektif ifadelerle sunabilme kapasitesine sahiptir. Deneyimlerim, birçok proje ekibinin projelerini, dünyanın en iyi ve benzersiz fikri olarak gördüğünü ortaya koyuyor. Genellikle ekipler, projenin olası risklerinden ziyade olumlu yönlerine odaklanır. Bu olumlu bakış açısı, eldeki tüm verilere de yansır. Ancak bir White Paper yazarı, dışarıdan gelerek projeye daha gerçekçi bir perspektif sunar. Bu tarafsız ve realist yaklaşım, projenin hem olumlu yönlerini hem de potansiyel zorluklarını doğru bir dengede sunar, böylece yatırımcılar ve kullanıcılar için tam bir bilgi tabanı oluşturulmuş olur.

Bir White Paper’da, Projeyi Överken Ve Anlatırken, Dezavantajlarından Bahsedilir mi, Olumsuzluk Paylaşılması Makbul müdür?

Yukarda risklerden bahsettim, bunu bu başlıkta detaylandırayım. Bir projeyi sunarken, yalnızca avantajlarından ve güçlü yönlerinden bahsetmek yetersiz kalır. Projenizin tüm boyutlarıyla, olumlu ve olumsuz yanlarıyla eksiksiz bir şekilde ele alınması gerekir. Bu, yalnızca proje sahibinin konuya ne kadar hakim olduğunu göstermez, aynı zamanda yatırımcılara da projenin tüm yönleriyle değerlendirildiğine dair güven verir. Polyannacılık yapmayın, projenin sadece güzelliklerini öne sürerek yatırımcıyı etkileme girişiminden kaçınılmalıdır. Yatırımcılar, bir projede potansiyel riskleri ve zorlukları her zaman göz önünde bulundururlar. Bu riskler, bir yatırımcının projeye olan ilgisini belirleyebilecek kritik unsurlardır. Bu sebeple, projenizdeki riskleri açıkça belirtmek, bu risklerin farkında olduğunuzu ve bu risklere karşı stratejik bir yaklaşım geliştirdiğinizi gösterir. 

Örneğin; piyasadaki şu olumsuz durum projemizi olumsuz etkileyebilir. Ancak bu riski azaltmak için şu stratejileri geliştirdik… şeklinde bir yaklaşım, projenizin olası zorluklarla başa çıkma kapasitesini ortaya koyar. Sonuçta, hayatta hiçbir şey tamamen kusursuz değildir. Özellikle henüz başlamamış bir projede olası riskler ve zorluklar her zaman bulunabilir. Bu risklerin bilincinde olmak, onlara karşı hazırlıklı olmak ve bu hazırlığı yatırımcıya doğru bir şekilde sunmak projenin başarılı bir şekilde ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.

White Paper’ı Yazdık/Hazırladık, İçimize De Sindi. Peki Ya Sonra ? Resmi Gazete Gibi Yayınlandığı Bir Yer Var Mı?

Blockchain ve Web3 projeleri için, proje fikrinizin, ekibinizin ve ürün detaylarınızın tamamlandığı bir noktada, White Paper dökümanınızın hazır olması gerekiyor. 

Bu döküman, projenizin merkezi bir sunumudur ve potansiyel yatırımcılar, kullanıcılar ya da ilgili herkes için kritik bir bilgi kaynağıdır. White Paper’ınızı hazırladığınızda, bu dökümanı geniş kitlelere duyurmanız gerekmektedir.Elbette resmi bir gazeteniz olmasa da, dijital çağda projenizi tanıtmak için kullanabileceğiniz birçok mecranız bulunmaktadır. 

Örneğin;

-Web Siteniz: Projeler genellikle kendi web sitelerini oluşturarak başlarlar. Bu web sitesi, projenin merkezi bir noktasıdır. Burada, White Paper’ınızı PDF formatında yükleyerek ziyaretçilere doğrudan erişim sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda, White Paper’ınızı interaktif bir şekilde sunmak için web sitenizin içeriğine entegre edebilirsiniz.

-Gitbook gibi Platformlar: Gitbook, bilgi tabanlarını ve dökümantasyonları oluşturmak için kullanılan popüler bir platformdur. White Paper’ınızı burada oluşturup, ardından bu içeriği web sitenize entegre ederek ziyaretçilere daha profesyonel ve interaktif bir deneyim sunabilirsiniz.

-Sosyal Medya ve Forumlar: Projelerin tanıtımı için kullanılabilecek en güçlü araçlardan biri de sosyal medya ve blockchain odaklı forumlardır. Özellikle Twitter, Reddit ve Telegram gibi platformlar, kripto topluluğu için kilit noktalardır. WP’nizi bu mecralarda paylaşarak daha geniş bir kitleye ulaşabilirsiniz.

Bir White Paper Yasal, Hukuki Süreçleri İçerir Mi?

White Paper belgelerinde, genellikle “sorumluluk reddi” veya “disclaimer” adlı bir bölüm bulunur. White Paper’larda kimisi girişte kimisi en sonda ( ben sonda olanı tercih ediyorum) sorumluluk reddi yazısı eklemeniz gerekiyor.  Bu bölüm, projenin olası yatırımcıları ve kullanıcıları için potansiyel riskler hakkında bilgilendirme amaçlarını taşırken, aynı zamanda projenin yaratıcılarını olası hukuki sorumluluklardan korumayı amaçlar.

Bir White Paper’da yer alan sorumluluk reddi, genellikle şunları içerir:

-Yatırım Tavsiyesi Olmamak: Belgenin herhangi bir yatırım tavsiyesi içermediğini ve sadece bilgilendirme amaçlı olduğunu belirtir.

-Risk Bildirimi: Kripto paralar ve blockchain projeleri, volatil bir yapıya sahip olabilir. Bu nedenle, olası kayıpların farkında olunması için yatırımcılara uyarılarda bulunulur.

-Gelecek Vaatleri: White Paper, projenin gelecekteki planları hakkında bilgi verebilir, ancak bu vaatlerin gerçekleşmeme riski her zaman vardır. Bu riskin farkında olunması gerekir.

-Yasal Uyumluluk: Farklı ülkelerin kripto paralar ve blockchain projeleri hakkında farklı yasal düzenlemeleri olabilir. WP’nin okuyucuları, yerel yasalara uygun hareket etmekle yükümlüdür.

-Değişiklik ve Güncellemeler: White Paper’ın içeriğinin zamanla değiştirilebileceğini ve bu değişikliklerin web sitesinde veya diğer platformlarda duyurulacağını belirten bir madde olabilir.

Yasal ve hukuki süreçlere gelirsek, bir White Paper’ın yasal bağlayıcılığı, ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Ancak, genel olarak bir White Paper yasal bir sözleşme veya taahhüt değil, bilgilendirme amaçlı bir belgedir. Ancak yine de, belgenin içeriği nedeniyle yasal sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle, bir White Paper hazırlanırken veya yayınlanmadan önce bir hukuk uzmanına danışılması faydalıdır. Özellikle projenin faaliyet gösterdiği veya hedeflediği bölgelerin yasal düzenlemelerine uygun olup olmadığının kontrol edilmesi önemlidir.

Adamlar Ne Yazmış Bee” Dediğiniz Bir White Paper Var Mı? Başarılı Bulduğunuz White Paper Örneklerini Paylaşır Mısınız?

Bir projenin başarısını sadece White Paper üzerinden değerlendirmek eksik bir yaklaşım olacaktır. Çünkü bir projenin bütünlüğü, sadece detaylı bir White Paper ile değil, aynı zamanda tüm sunulan içerik ve bilgilerle tamamlanır. Özellikle kompleks projelerde, tüm bilgiyi tek bir belgeye sığdırmak zordur. Ancak bu, projenin sade ve öz bir şekilde ifade edilmesi gerektiği anlamına gelmez.

Sandbox, bu konuda başarılı bir örnektir. Hem detaylı bir White Paper sunuyor hem de onepager adını verdikleri tek sayfalık özetleme ile projenin özünü kolaylıkla aktarıyor. Bu iki belgenin bir arada sunulduğu projeler, yatırımcıya ve ilgilenenlere hem detaylı bilgi sunuyor hem de kısa ve öz bir genel bakış sağlıyor.

Gösterişli ve estetik açıdan çekici White Paper’ların aksine, içerik odaklı belgeler daha etkili ve değerlidir. Çünkü asıl amaç, projenin ne sunduğunu ve hangi sorunlara çözüm getirdiğini aktarmaktır. Bunun yanı sıra, projenin arkasındaki ekip, projenin başarısında önemli bir faktördür. Tecrübeli ve yetenekli bir ekip, projenin sadece kağıt üzerinde değil, gerçekte de başarılı olacağının bir göstergesidir

Sandbox White Paper’ı için tıklayınız.

Hilal Baktaş hocama bu güzel bilgilendirmelerden ötürü teşekkür ediyorum. Aşağıda kendisinin iletişim bilgilerini paylaşıyorum.

Hilal Baktaş Instagram’ı.

Hilal Baktaş Twitter’ı.

Tüm hesapları.

Chain’de Kalın!

Total
0
Shares
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Prev
Nedir Bu Solana?

Nedir Bu Solana?

3 büyüklerin 3

Next
Nedir Bu Trilemma?

Nedir Bu Trilemma?

Aynı anda var olamayan blockchain laneti…

You May Also Like